Dezinformacja. Dowiedz się o niej więcej - Fundacja Orange
Pomiń nawigację
Fundacja

Dezinformacja

Fake newsy, manipulacja treścią, konta trolli, deepfake, teorie spiskowe i granie na emocjach - to formy dezinformacji.
Warto poszerzać świadomość na temat technik i mechanizmów dezinformacyjnych, a także rozwijać umiejętność krytycznego, analitycznego myślenia. Także po to, żeby dawać młodym ludziom dobry przykład cyfrowego obywatelstwa.

Zapraszamy do lektury poradnika "Dezinformacja. Jak się przed nią chronić?" autorstwa Anny Mierzyńskiej. Publikujemy go wspólnie, aby wspierać Was w świadomym i odpowiedzialnym korzystaniu z internetu.

Poradnik jest podzielony na trzy części: Problem, Mechanizm, Ochrona.

Pobierz poradnik

5 nawyków bezpieczeństwa informacyjnego w internecie

Nawyk 1

Zastanów się nad informacją, którą czytasz. Jeśli wydaje się nieprawdopodobna, zbyt kontrower­syjna – nie rozpowszechniaj jej od razu. Poczekaj na jej potwierdzenie przez wiarygodne źródła.

Nawyk 2

Sprawdź, skąd pochodzi dana informacja, kto ją szerzy, czy to wiarygodne źródło. Dokładnie prze­czytaj jego nazwę (wyklucz próbę podszywa­nia pod znane media). Jeśli nie nie potrafisz znaleźć o nim wiarygodnych informacji – nie podawaj informacji dalej i nie wierz w nią.

Nawyk 3

Internet to nie zawody, nie musisz być pierwszą osobą, która poda newsa. Poczekaj, aż wiarygod­ne źródła potwierdzą informację, dopiero wtedy poinformuj znajomych.

Nawyk 4

Nie zawsze większość ma rację. Jeśli coś Cię zastanawia, niepokoi, jest niejasne – sprawdzaj w wiarygodnych źródłach, szukaj danych instytu­cjonalnych, pytaj podających newsa, skąd czerpią swoje informacje. Korzystaj z serwisów fact-chec­kingowych.

Nawyk 5

Twoje emocje mogą zaburzać krytyczne myśle­nie. Jeśli czujesz silny strach, złość, ale też eufo­rię – oderwij się od internetu, zrelaksuj, porozma­wiaj z kimś, kto ma dystans do tematu, sam/a nabierz dystansu. Emocje to mylący dro­gowskaz w przestrzeni informacyjnej.

Nawyk 1

Zastanów się nad informacją, którą czytasz. Jeśli wydaje się nieprawdopodobna, zbyt kontrower­syjna – nie rozpowszechniaj jej od razu. Poczekaj na jej potwierdzenie przez wiarygodne źródła.

Nawyk 2

Sprawdź, skąd pochodzi dana informacja, kto ją szerzy, czy to wiarygodne źródło. Dokładnie prze­czytaj jego nazwę (wyklucz próbę podszywa­nia pod znane media). Jeśli nie nie potrafisz znaleźć o nim wiarygodnych informacji – nie podawaj informacji dalej i nie wierz w nią.

Nawyk 3

Internet to nie zawody, nie musisz być pierwszą osobą, która poda newsa. Poczekaj, aż wiarygod­ne źródła potwierdzą informację, dopiero wtedy poinformuj znajomych.

Nawyk 4

Nie zawsze większość ma rację. Jeśli coś Cię zastanawia, niepokoi, jest niejasne – sprawdzaj w wiarygodnych źródłach, szukaj danych instytu­cjonalnych, pytaj podających newsa, skąd czerpią swoje informacje. Korzystaj z serwisów fact-chec­kingowych.

Nawyk 5

Twoje emocje mogą zaburzać krytyczne myśle­nie. Jeśli czujesz silny strach, złość, ale też eufo­rię – oderwij się od internetu, zrelaksuj, porozma­wiaj z kimś, kto ma dystans do tematu, sam/a nabierz dystansu. Emocje to mylący dro­gowskaz w przestrzeni informacyjnej.

Nawyk 1

Zastanów się nad informacją, którą czytasz. Jeśli wydaje się nieprawdopodobna, zbyt kontrower­syjna – nie rozpowszechniaj jej od razu. Poczekaj na jej potwierdzenie przez wiarygodne źródła.

Nawyk 2

Sprawdź, skąd pochodzi dana informacja, kto ją szerzy, czy to wiarygodne źródło. Dokładnie prze­czytaj jego nazwę (wyklucz próbę podszywa­nia pod znane media). Jeśli nie nie potrafisz znaleźć o nim wiarygodnych informacji – nie podawaj informacji dalej i nie wierz w nią.

Nawyk 3

Internet to nie zawody, nie musisz być pierwszą osobą, która poda newsa. Poczekaj, aż wiarygod­ne źródła potwierdzą informację, dopiero wtedy poinformuj znajomych.

Nawyk 4

Nie zawsze większość ma rację. Jeśli coś Cię zastanawia, niepokoi, jest niejasne – sprawdzaj w wiarygodnych źródłach, szukaj danych instytu­cjonalnych, pytaj podających newsa, skąd czerpią swoje informacje. Korzystaj z serwisów fact-chec­kingowych.

Nawyk 5

Twoje emocje mogą zaburzać krytyczne myśle­nie. Jeśli czujesz silny strach, złość, ale też eufo­rię – oderwij się od internetu, zrelaksuj, porozma­wiaj z kimś, kto ma dystans do tematu, sam/a nabierz dystansu. Emocje to mylący dro­gowskaz w przestrzeni informacyjnej.

Autorka

Anna Mierzyńska

Anna Mierzyńska

analityczka mediów społecznościowych, ekspertka marketingu politycznego. Specjalizuje się w analizie zagrożeń informacyjnych, zwłaszcza rosyjskiej dezinformacji w Polsce, fake newsów i manipulacji w sieci. Stale współpracuje z portalem Oko.Press, publikuje także w „Gazecie Wyborczej” i „Res Publice Nowej”.