Zdjęcia i filmy z udziałem dzieci to codzienność w sieci. Udostępniane często w dobrych zamiarach, mogą jednak przynieść zagrożenie dla dobra i bezpieczeństwa młodych. Dlatego wspólnie z Urzędem Ochrony Danych Osobowych opublikowaliśmy poradnik, który może wesprzeć placówki, organizacje i wszystkich dorosłych w dbaniu o lepszą ochronę dzieci w erze cyfrowej.
Każdego dnia do internetu trafiają setki milionów zdjęć i filmów. Wśród nich treści z udziałem dzieci. Konsekwencje takich publikacji mogą być negatywne w skutkach - stanowić pożywkę dla hejtu, cyberprzemocy, tworzenia prześmiewczych memów, krzywdzących deepfake’ów, kradzieży cyfrowej tożsamości. W drastycznych przypadkach mogą zasilać fora popularne wśród osób o skłonnościach pedofilskich. Zdarza się, że materiały tego typu w sposób ewidentny naruszają godność dziecka. Mnóstwo z nich dorośli publikują w sposób nadmierny, bezrefleksyjny, czasami niepotrzebnie czy bez poszanowania zdania dziecka.
Wspólnie z UODO chcemy podnosić świadomość społeczną na temat tych konsekwencji i pobudzać do refleksji nad tym, czy publikując treści z udziałem dzieci w internecie, dbamy o ich dobro, bezpieczeństwo i przyszłość. W tym celu przygotowaliśmy poradnik „Wizerunek dziecka w internecie. Publikować czy nie?”, który dostępny jest nieodpłatnie na stronach UODO i na naszym serwisie, tutaj. - Wizerunek to dana osobowa i dobro osobiste. W przypadku dzieci warto wykazać się szczególną ostrożnością w jego przetwarzaniu i rozpowszechnianiu. Dorośli powinni znać nie tylko przepisy, ale i możliwe negatywne skutki publikowania tego typu materiałów w internecie. – apeluje Mirosław Wróblewski, Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych. – To aspekt nie tylko legalny, ale i etyczny.
„Dzielenie się” wszystkim a dobro dzieci
Raz umieszczone w sieci zdjęcia czy filmy mogą błyskawicznie rozprzestrzeniać się i być modyfikowane na wiele sposobów przez innych internautów, ukazując wizerunki dzieci w przeróżnych kontekstach. Oprócz zagrożeń dla bezpieczeństwa, publikacje te mogą nieść trudne konsekwencje dla samopoczucia młodych, a także rzutować na ich życie - dziś i w przyszłości.
Jak wynika z raportu Nastolatki 3.0 (2023), 45,5% badanych nastolatków deklaruje, że rodzice lub opiekunowie upubliczniają ich wizerunek, przy czym 23,8% nastolatków odczuwa z tego powodu zawstydzenie, a 18,8% niezadowolenie1. Warto, aby dorośli, w tym osoby pracujące w szkołach, przedszkolach, organizacjach i placówkach opiekuńczych, też miały tego świadomość. - „Moda” na dzielenie się, wyścig po zasięgi i popularność w sieci, nie powinna przysłonić troski o bezpieczeństwo i dobrostan dzieci. Jako środowisko działające na ich rzecz, a także na rzecz szkół, przedszkoli, klubów sportowych i wielu innych miejsc mających wpływ na rozwój młodych ludzi, widzimy potrzebę intensywnego podnoszenia świadomości na ten temat – mówił Konrad Ciesiołkiewicz, Prezes naszej Fundacji na konferencji Parlamentarnego Zespołu Praw Dziecka 8 lipca 2024, w czasie której prezentowano poradnik.
Przeczytaj ważny poradnik
Publikacja pt. „Wizerunek dziecka w internecie. Publikować czy nie?” powstała głównie z myślą o osobach pracujących w organizacjach i placówkach działających na rzecz dzieci. Jest m.in. dla szkół, przedszkoli, klubów sportowych, domów kultury, organizacji pozarządowych, domów dziecka, świetlic. To one odegrać mogą kluczową rolę - swoimi decyzjami dawać przykład i podnosić świadomość – także rodziców i opiekunów – na temat praw dzieci do prywatności i podmiotowego ich traktowania. Z wielu wskazówek zawartych w materiale skorzystają także media czy osoby prywatne.
Z poradnika dowiecie się:
- jakiej ochronie podlega wizerunek,
- czym różni się przetwarzanie od rozpowszechniania wizerunku,
- jak poprawnie skonstruować zgodę na jego rozpowszechnianie, a kiedy nie jest potrzebna,
- jaka jest lista ryzyk, które wiążą się z publikowaniem wizerunków dzieci w internecie,
- czym jest sharenting czy troll-parenting.
Poznacie też:
- listę pytań, które powinny rozważyć placówki działające na rzecz dzieci przed
udostępnianiem treści z ich udziałem dzieci online, - propozycje bardziej bezpiecznego podejścia do publikowania treści o aktywnościach
dzieci, - inspiracje i materiały dodatkowe do zgłębienia tematu.
Poradnik zaprezentowano w czasie konferencji zorganizowanej przez Parlamentarny Zespół Praw Dziecka i UODO, w partnerstwie z Państwową Komisją ds. przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15, Biurem Kryminalnym Komendy Głównej Policji oraz partnerami społecznymi. Dziękujemy wszystkim za dyskusję w czasie tego spotkania.Przygotowaliśmy dla Was specjalną podstronę z poradnikiem, tutaj.