Wielu dorosłych postrzega gry komputerowe jako marnotrawienie czasu, niekonstruktywną rozrywkę, czy przyczynę problemów dzieci, a nawet przemocy. Prawda jednak, jak to zwykle bywa, jest dużo bardziej skomplikowana. Dla wielu osób, nie tylko dzieci i młodzieży, gry komputerowe to pasja, fantastyczna rozrywka, a nawet – coraz częściej – szansa na karierę. Nie będziemy więc w tym artykule demonizować samych gier, ale skupimy się nad jednym z problemów, który powiązany jest z graniem – uzależnieniem.

O czym przeczytacie w artykule:

1. Dlaczego gry komputerowe uzależniają? 
2. Jakie są objawy uzależnienia od gier komputerowych?
3. Do czego prowadzi uzależnienie od gier komputerowych? 
4. Jak walczyć z uzależnieniem od gier komputerowych? 
5. Czy problem uzależnienia dotyka tylko dzieci?

Dlaczego gry komputerowe uzależniają? 

Obiecaliśmy, że nie będziemy demonizować gier, dlatego od razu chcemy przypomnieć, że gry komputerowe, choć traktowane są najczęściej jako forma rozrywki, mają też pozytywny wpływ na różne umiejętności. Poprawiają koncentrację i refleks, pomagają w nauce języków obcych i zdobywaniu nowych znajomości.

Z drugiej strony warto pamiętać, że firmy produkujące gry komputerowe mają w tym interes, aby grać w nie jak najwięcej. Dlatego są one wyposażone w mechanizmy, które powodują, że aby osiągać odpowiednie wyniki, otrzymywać nagrody, wchodzić na wyższy poziom, niezbędne jest, aby zaangażowanie było odpowiednio duże. Na to często nakładają się inne rzeczy. Dla części osób, szczególnie grających w gry online, istotne jest obcowanie z innymi graczami, co daje poczucie przynależności do grupy oraz zaspokojenie potrzeby posiadania towarzystwa. A to jest szczególnie ważne dla osób, które czują się samotne.

Jednocześnie, dla niektórych wirtualny świat to swego typu ucieczka przed rzeczywistością, która z pewnych przyczyn nie spełnia ich oczekiwań. Wiele dzieci, których sytuacja rodzinna jest skomplikowana, ucieka w świat gier, żeby nie myśleć o traumatycznych przeżyciach albo trudach codzienności. Również osoby z niską samooceną, nieśmiałe i wycofane w realnym świecie mogą poniekąd odnaleźć siebie w grach, gdzie nie muszą wychodzić ze swojej strefy komfortu. Często zdarza się też, że takie osoby szukają zrozumienia i akceptacji w świecie gier, gdzie normalnie potrafią wchodzić w interakcje społeczne, w przeciwności do tzw. realu.

Objawy uzależnienia od gier komputerowych

Różnorodny i bogaty asortyment gier komputerowych dopasowany do szerokiej grupy odbiorców w każdym wieku sprawia, że potencjalnie każdy może uzależnić się od gier, bez względu na wiek oraz płeć. Póki granie w gry komputerowe jest tylko formą spędzania wolnego czasu, nie mamy się o co martwić, natomiast warto pamiętać o tym, że granica między rozrywką a popadnięciem w uzależnienie może być cienka. Dlatego warto kontrolować sytuację na bieżąco. Do objawów, jakie mogą nas zaniepokoić, możemy zaliczyć:

• zaburzenia lękowe spowodowane brakiem dostępu do gry lub sieci.
• izolowanie się od bliskich i przyjaciół, ponieważ osoba w tym czasie woli się pograć.
• problemy ze wzrokiem,
• brak skupienia na czymkolwiek innym niż gry.
• pojawienie się tików nerwowych, spowodowanych ciągle powtarzalnymi ruchami myszką lub klawiaturą.
• zanik i przykurcz mięśni,
• agresja lub irytacja z powodu braku możliwości grania,
• bezskuteczne podejmowanie prób ograniczenia ilości czasu spędzanego przed komputerem
• nadpobudliwość,
• okłamywanie bliskich i rodziców o czasie spędzonym na graniu.
• poświęcanie każdej wolnej chwili na granie.
• problemy ze snem, spowodowane długimi godzinami spędzonymi przed ekranem, często do późnych godzin nocnych, a następnie problemy z zaśnięciem.
• brak poczucia czasu- podczas długich godzin poświęconych na granie traci się kontrolę nad porą dnia oraz czasem spędzanym przed komputerem.

Nawet jeśli osoba uzależniona od gier komputerowych nie spędza aktualnie czasu przed komputerem, często tylko czeka na moment, w którym z powrotem będzie mogła przenieść się do swojego ulubionego wirtualnego świata.

Do czego prowadzi uzależnienie od gier komputerowych? 

Uzależnienie od gier komputerowych ma duży wpływ na wiele sfer życia osoby uzależnionej, m.in.: psychologiczną, fizjologiczną, moralną, intelektualną oraz społeczną. Osoby uzależnione zatracają w pewien sposób kontakt z rzeczywistością, wiele z nich unika kontaktu z ludźmi, a tematy, które poruszają, są coraz bardziej okrojone i ograniczają się jedynie do ulubionej czynności, czyli gier. Uzależnienie rzutuje także na psychikę, może ono doprowadzić do rozwoju depresji, myśli samobójczych, a w skrajnych przypadkach także prób zamachu na własne życie.

Ponadto nadużywanie gier komputerowych może wiązać się z zaniedbywaniem własnych obowiązków domowych oraz pracy, a u dzieci opuszczeniem się w nauce, wagarami, a nawet całkowitym zaprzestaniem przychodzenia do szkoły. Równolegle kompulsywne granie w gry może mieć również negatywnych wpływ na fizyczne aspekty zdrowia – brak ruchu prowadzi do gorszej formy, zanikania mięśni czy otyłości. A to z kolei może być związane z szeregiem różnych „chorób cywilizacyjnych”. Do częstych przypadłości należą również:

• bóle kręgosłupa i wady postawy spowodowane ciągłym siedzeniem przed komputerem,
• bóle głowy,
• bóle oczu, pogorszenie się wzroku od częstego patrzenia w ekran monitora,
• padaczka ekranowa,
• problemy układu pokarmowego, poprzez nieregularne spożywanie posiłków oraz nawet wycieńczenie organizmu spowodowane niejedzeniem przez kilka dni spowodowane niechęcią przerwania gry.

Jak walczyć z uzależnieniem od gier komputerowych

Jeżeli zauważacie, że ktoś z waszych bliskich ma objawy uzależnienia od gier komputerowych, konieczne będzie zgłoszenie się do specjalisty. Do leczenia uzależnienia potrzebny będzie psycholog lub psychoterapeuta zajmujący się uzależnieniami. Taki specjalista lub taka specjalista specjalista zarekomenduje odpowiedni plan leczenia, tak aby było ono maksymalnie skuteczne. Warto jednak przy tym pamiętać, że wychodzenie z uzależnienia może być skuteczne tylko wtedy, kiedy osoba chora chce się leczyć – a zatem, gdy dostrzeże problem (co często nie jest łatwe!) i zdecyduje, że chce coś z nim zrobić. Oczywiście jako osoby bliskie odgrywamy ogromną rolę w procesie leczenia – w pierwszej kolejności poprzez zauważenie problemu, a następnie poprzez naszą obecność, niesłabnące wsparcie czy np. zaplanowanie prostych czynności jak sprzątanie, zadbanie o siebie, spotkania towarzyskie czy sport, które pomogą odciągnąć uwagę uzależnionego od spędzania czasu przed komputerem i przesunąć ją na inne obszary życia.

Uzależnienie od gier komputerowych – problem nie tylko u dzieci 

Na koniec pamiętajmy jednak, że uzależnienie od gier komputerowych może być problemem nie tylko dzieci i młodzieży, ale także osób dorosłych. Jak wspominaliśmy powyżej, oferta gier dostępnych na rynku jest niesamowicie różnorodna i każdy może znaleźć wśród nich coś dla siebie. Problemy (społeczne, psychiczne, rodzinne), które prowadzą do uzależnienia, mogą w ten sam sposób dotknąć osób w różnych wieku, a w wirtualny świat uciekają osoby, które w pewien sposób nie radzą sobie z otaczającą ich rzeczywistością. Osoby uzależnione chcą poczuć się lubiane, doceniane, pewne siebie, atrakcyjne, zupełnie tak jak ich bohaterowie w grach. Dlatego też tak często wirtualny świat jest dla nich odskocznią, w której mogą poczuć się inaczej i lepiej niż w rzeczywistości. Warto pamiętać o tym, żeby znać umiar i nie zatracić się całkowicie w nierealnym świecie, tracąc tym samym kontakt z rzeczywistością oraz zawalając swoje obowiązki względem bliskich, oraz pracy. W takiej sytuacji należy szybko podjąć środki, które pomogą wyjść z nałogu.