Z internetu korzysta 90% dzieci w wieku 5-17 lat, a cyfrowy debiut ma za sobą blisko 75% 5–8 latków. W ocenie ekspertów ich prawa w sieci nie są szanowane, a z wyzwaniami często muszą radzić sobie na własną rękę. 19 listopada opublikowaliśmy drugą edycję raportu „Dojrzeć do praw” z monitoringu praw i podmiotowości dzieci w internecie. Szczególną uwagę zwraca on na temat ochrony prywatności i wizerunku młodych ludzi.
Dzieci i młodzież to prawie 20% polskiego społeczeństwa. Jak wynika z badań sondażowych1 przeprowadzonych na potrzeby raportu „Dojrzeć do praw”, 50 % dorosłych wierzy, że dzieci w internecie są bezpieczne. Doświadczenia młodych ludzi2 oraz oceny ekspertek i ekspertów3 pokazują jednak coś innego.
O raporcie
Raport pt. „Dojrzeć do praw” to analiza stanu poszanowania praw i podmiotowości dzieci w internecie. Składają się na nią opinie osiemdziesięciu ekspertów i ekspertek, badania jakościowe przeprowadzone z nastolatkami oraz badania sondażowe zrealizowane wśród dorosłych internautów w tym rodziców. Ramę merytoryczną opracowania stanowią zalecenia z Komentarza ogólnego nr 25 do Konwencji o Prawach Dziecka ONZ.
Internet oczami młodych
Główne wnioski płynące z badania młodych wskazują na to, że korzystanie z internetu jest dla wielu nastolatków „przezroczyste” i wtopione w ich codzienność. W przestrzeni cyfrowej realizują swoje potrzeby, regulują emocje, budują relacje. Jednocześnie oceniają, że nie jest to dla nich miejsce bezpieczne, czują się zmęczeni nadmiarem bodźców, boją się hejtu, negatywnych komentarzy, upubliczniania screenów z prywatnej korespondencji i przerabiania materiałów na ich temat z pomocą sztucznej inteligencji.
Prawa dzieci w cyfrowym świecie – ocena ekspertek i ekspertów
80 ekspertek i ekspertów, którzy wzięli udział w przygotowaniu raportu, oceniło stan realizacji praw i podmiotowości dziecka w internecie na zaledwie 2,3 punktu na dziesięciopunktowej skali. Za najpoważniejsze problemy uznali powszechność mowy nienawiści, dyskryminację dzieci z grup mniejszościowych (rodzin imigranckich, uchodźczych i z niepełnosprawnościami), brak równego dostępu do wartościowych treści cyfrowych oraz niewystarczającą ochronę prywatności i wizerunku dzieci.
Rekomendacje eksperckie
Eksperci i ekspertki wskazują, że punktem wyjścia powinny być przede wszystkim:
- budowa spójnego systemu ochrony praw dziecka w internecie,
- odpowiedzialność platform i big techów,
- standardy ochrony dzieci – z jasnymi zasadami publikacji wizerunku i udostępniania danych,
- wzmocnienie pozycji dzieci jako podmiotów prawa,
- edukacja cyfrowa i medialna.
Raport pobierzecie na stronie: https://fundacja.orange.pl/prawadziecka/raport
