Kiedyś było Gadu-Gadu i Kurnik, teraz Messenger, Tinder, Viber, Snapchat, Minecraft i mnóstwo innych aplikacji, platform i gier... I choć z założenia narzędzia te służą po prostu do zabawy i rozmów, te i inne aplikacje pozwalające na kontakt z innymi osobami, wykorzystywane w nieuważny sposób, mogą doprowadzić do niebezpiecznych sytuacji. Nie będziemy w tym artykule omawiać technicznych zagadnień związanych z politykami prywatności poszczególnych komunikatorów, ich zabezpieczeń itp., poruszymy jednak temat od bardziej „ludzkiej” strony, czyli od poznawania nowych osób w internecie.
Zawieranie znajomości przez internet – wady i zalety
I choć sporo będziemy mówić tutaj o niebezpieczeństwach związanych z poznawaniem ludzi w internecie, nie chcemy go demonizować, bo kontakty online mają wiele zalet. Wyobraźmy sobie na przykład osoby, które maja nietypowe hobby i rzadko mają okazję rozmawiać z ludźmi o podobnych zainteresowaniach. Coraz więcej jest też osób, które poznały swoich partnerów/swoje partnerki dzięki internetowi – dla wielu kontakty online bywają łatwiejsze niż w tradycyjnym wydaniu. Poznawanie ludzi przez internet pozwala na uczenie się nowych rzeczy (np. języków obcych), rozwijanie zainteresowań, albo po prostu miłe spędzanie czasu. Dla najmłodszych użytkowników internetu rzeczywistość online i offline się przenika i naturalne jest dla nich, że podobnie można spędzać czas ze znajomymi w obydwu tych „światach”.
Zdarzają się takie znajomości w internecie, które mogą być niebezpieczne w skutkach. I o nich poniżej.
Niebezpieczne kontakty w internecie
Może się zdarzyć, że miły znajomy z internetu jest przestępcą i wbrew pozorom nie ma dobrych zamiarów. Często nawet dorosłym trudno jest odróżnić „zwykłego” znajomego poznanego online od kogoś, kto stanowi niebezpieczeństwo. Tym bardziej warto przestrzegać dzieci, aby były ostrożne, kiedy ktoś, kogo nie znają w realu, zaprasza je do kontaktu.
Zagrożenia, które mogą się pojawić, gdy dziecko komunikuje się przez internet z nieznajomymi:
- Uwodzenie dziecka
- Wyłudzanie od dziecka materiałów z jego udziałem o charakterze erotycznym
- Angażowanie w rozmowy o seksie
- Wyłudzanie danych osobowych lub innych informacji w celach popełnienia przestępstwa przeciwko dziecku, rodzinie lub innym osobom
- Nakłanianie dziecka do podejmowania zachowań zagrażających jego zdrowiu, a nawet życiu (np. zażywanie narkotyków, namawianie do samookaleczeń).
Nawiązywanie znajomości przez internet – zasady bezpieczeństwa
Ważne jest, aby rozmawiać z dzieckiem o bezpieczeństwie w sieci, w tym o nawiązywaniu kontaktów z nieznanymi osobami. Przekonaj dziecko, że nie wszyscy w internecie są tymi, za których się podają i naucz małego internautę zasady ograniczonego zaufania do osób, które poznaje w internecie.
Młodsze dzieci powinny mieć ograniczony dostęp do serwisów umożliwiających komunikację i korzystać z nich jedynie w obecności rodziców.
Uświadom dziecku, jakie możliwości manipulacji daje internet oraz że osoby o złych intencjach mogą próbować nawiązać z nim kontakt.
W przypadku młodszych dzieci, poproś je, aby informowały Cię o nowych znajomościach zawieranych przez internet.
Zwróć uwagę dziecka, by w kontaktach online z nieznajomymi nie przesyłało prywatnych informacji i materiałów (zdjęć, filmów). Zwróć uwagę na to, że niektóre informacje i multimedia niosą więcej informacji niż może się to wydawać na pierwszy rzut oka – np. zdjęcie z wakacji informuje, że nikogo nie ma w domu, a zdjęcie pod domem może pokazać adres, pod którym się mieszka.
Ustal z dzieckiem kategoryczny zakaz przesyłania w sieci materiałów o charakterze intymnym. Porozmawiajcie o tym, jakie zagrożenia się z tym wiążą. Pamiętajcie o tym, że nawet materiały, które są przesyłane tak, aby można było je wyświetlić tylko raz, zazwyczaj da się pobrać. Praktycznie niemożliwe jest zapewnienie całkowitej prywatności po przesłaniu tych materiałów online i zawsze mogą one trafić w niepowołane ręce.
Przypomnij dziecku, że w sytuacji niepewności lub zagrożenia ze strony kogokolwiek w sieci zawsze powinno zwrócić się do Ciebie po pomoc.
Spotkania z osobami poznanymi w sieci – zasady bezpieczeństwa
W przypadku młodszych dzieci najbezpieczniej jest całkowicie wykluczyć spotkania z osobami znanymi jedynie z internetu. W przypadku dzieci starszych – spotkania takie mogą się odbywać jedynie zgodnie z ustalonymi zasadami, pod ścisłym nadzorem rodziców. Stosuj poniższe zasady, aby zapewnić dziecku maksimum bezpieczeństwa.
- Ustal z dzieckiem, że poinformuje Cię o każdej propozycji spotkania otrzymanej od osoby poznanej w sieci.
- Uzgodnijcie, że do spotkania może dojść jedynie za zgodą rodziców.
- Idź z dzieckiem na spotkania lub zapewnij mu towarzystwo innej zaufanej osoby dorosłej (w przypadku starszych dzieci mogą to być znajomi lub starsze rodzeństwo).
- Spotkanie powinno się odbyć w ciągu dnia w miejscu publicznym.
Uwodzenie dzieci w sieci w celu pozyskania materiałów pornograficznych i/lub spotkania poza internetem to przestępstwo. Już same próby takich działań są karalne.
Warto pamiętać również, że nie tylko dzieci i młodzież mogą stać się ofiarami przestępców – jeśli Ty również spotykasz się ze znajomymi poznanymi online, najlepiej poinformuj bliską osobę, że wybierasz się na takie spotkanie i podaj miejsce, w którym będziesz się spotykać – dobrze, żeby było to miejsce publiczne. Bo choć internet może być źródłem absolutnie fantastycznych znajomości, może też jednak być niebezpieczny.
