Czym jest Darknet, dark web oraz deep web? Jak chronić dziecko przed ciemną stroną internetu?
To, co złe, nielegalne i trudno dostępne od zawsze było w pewien sposób najbardziej pożądane. Dzięki dynamicznemu rozwojowi technologii, a tym samym internetu, wszystko to, co niegdyś było niedostępne, teraz możemy mieć w zasięgu ręki. Internet, którym posługujemy się na co dzień, jest tylko wierzchołkiem góry lodowej całej istniejącej sieci i jak większość rzeczy na świecie posiada też swoją ciemną stronę. Czym zatem jest mroczna strona internetu? Czy Dark web i Darknet to, to samo? Co oznacza pojęcie Deep web i czy są one na tyle niebezpieczne, że jest się czego bać? Jak rozmawiać z dziećmi o zagrożeniach w internecie i o deepnecie? Dziś postaramy się przybliżyć wam wszystkie te pojęcia, wskazać różnice między nimi oraz zwrócimy szczególną uwagę, na to, jak uchronić dziecko przed ciemną stroną internetu.
Czym jest deep web?
Deep web (z ang. głęboka sieć) termin oznaczający „niewidoczną” część internetu, która jest poniekąd ukryta i nie można dostać się do niej za pomocą standardowych wyszukiwarek takich jak Google, Bing czy Yahoo, ponieważ jej treści nie są indeksowane przez boty. Deep web jest głównie bazą danych, która chroniona jest przed osobami nieupoważnionymi. To wewnętrzne witryny firm, do których dostęp istnieje wyłącznie za pomocą specjalnych adresów sieciowych, ale też treści znajdujące się w interfejsach bankowości internetowej oraz poczty mailowej. Znajdują się tam także bazy danych, zasoby akademickie, dokumenty rządowe, serwisy archiwizujące stare strony internetowe, dostęp do bankowości internetowej oraz zaplecza techniczne stron www. Deep web obejmuje również strony, do których trzeba być zarejestrowanym lub gdzie trzeba wcześniej uiścić opłatę za korzystanie, tak aby, utrudnić użytkownikom dostanie się do przechowywanych tam treści. Wielkość Deep webu szacuje się na 96% całego internetu.
Co to dark web i dark net?
Dark web, czyli „ciemna sieć” to część deep webu, do której dostęp możliwy jest tylko przez sieć Darknet. Węzły sieci Darknet (tj. serwery, komputery, routery) są niewidoczne dla wyszukiwarek oraz standardowych przeglądarek z uwagi na to, że do przesyłania danych używają nietypowych protokołów. Nie da się tam dostać jedynie za pomocą linku czy hasła.
Dark web kojarzony z nielegalną działalnością to poniekąd prawda, ale często również używany jest on w krajach, których władze cenzurują treści. Korzystanie z szyfrowanych przeglądarek może zapewnić anonimowość oraz zdobycie prawdziwych informacji w krajach, gdzie jest to utrudnione. Teoretycznie w Dark webie można kupić podróbki markowych torebek, butów i innych dóbr luksusowych oraz wszelkiego rodzaju narkotyki, pornografię, broń, podrobione dokumenty oraz pieniądze, pirackie płyty z filmami oraz muzyką. Piszemy „teoretycznie”, ponieważ wiele z zamieszczanych tam ogłoszeń tak naprawdę jest nieprawdziwych, są jedynie próbami oszustów na zdobycie szybkich pieniędzy. Transakcje przechodzące przez Dark web, nie są w żaden sposób kontrolowane i w przypadku oszustwa nie ma możliwości zgłoszenia się na policję. Dodatkowo, aby nie zostawiać śladów, transakcje realizowane są za pomocą bitcoinów lub anonimowych kart płatniczych (paysafecard), które zapewniają „bezpieczeństwo” zarówno kupującemu, jak i sprzedającemu. Niemniej jednak organy ścigania starają się, jak mogą, aby ujarzmić internetowych przestępców, jednak nie jest to takie proste.
Dark web vs deep web- jaka jest między nimi różnica?
Zarówno Deep web, jak i Dark web to sieci niedostępne dla wszystkich użytkowników, ani za pomocą standardowych przeglądarek internetowych. Dark web jest częścią Deep webu, w której zamiast olbrzymiej bazy poufnych danych, znaleźć można wiele podejrzanych i niebezpiecznych przedmiotów oraz substancji, które na ogół są nielegalne. Deep web zazwyczaj jest używany do legalnych działań, które wymagają anonimowości w sieci, natomiast Dark web jest często wykorzystywany do nielegalnych celów.
Jakie ryzyko niesie dark web?
Dark web niesie przede wszystkim ryzyko dostania się do nieodpowiednich treści, szczególnie istotne jest to wśród dzieci i młodzieży. Pornografia, narkotyki, broń to zdecydowanie nie jest odpowiednia tematyka dla młodych ludzi. Kolejną istotną kwestią są oszustwa. Ze względu na to, że transakcje opłaca się anonimowymi kartami płatniczymi lub za pomocą bitcoinów, kupujący nie posiada żadnego potwierdzenia, że dana sprzedaż miała miejsce. Potencjalny sprzedający może więc uciec z pieniędzmi, a kupujący nigdy nie dostanie swojej przesyłki. Kolejną, lecz mniej prawdopodobną możliwością jest to, że wraz z zamawianą paczką do naszych drzwi zapuka do nas policja, albo inne organy ścigania przestępczości. Co prawda jest to trudne do wytropienia, ponieważ zarówno sprzedający, jak i sprzedawca są anonimowi. Ponadto przesyłki zazwyczaj są dostarczane z zagranicy, gdzie polskie organy ścigania nie sięgają. W tym celu Polska współpracuje z Interpolem i Europolem, którzy mają w Darknecie swoich agentów do obserwacji rynków, dzięki którym łatwiej złapać im handlarzy nielegalnych towarów. Oprócz wyżej wymienionych przedmiotów w Darknecie szerzy się również pornografia (także dziecięca) oraz grasują różnego rodzaju zboczeńcy. Pomimo że przestępcy seksualni są obecni w sieci, to również swoje działania toczą w Dark webie, gdzie wymieniają się swoimi strategiami oraz planują swoje kolejne działania. Biorąc pod uwagę fakt, że w ciemnej sieci organy ścigania często mają związane ręce i bardzo trudno jest wytropić przestępców, jest to szczególnie niebezpieczne dla dzieci.
Czarny internet- jak chronić przed nim dziecko?
Wiadomo, że zakazany owoc najbardziej kusi. Warto więc rozmawiać ze swoim dzieckiem na temat ciemnej strony internetu, tłumaczyć zagrożenia i nie traktować tego, jak temat tabu. Uświadomienie dziecka w porę może być pomocne w zaspokojeniu pierwszej ciekawości związanej z siecią, dzięki pomocy rodzica lub opiekuna prawdopodobnie nie będzie miało potrzeby poszukiwania w internecie alternatywnych źródeł informacji, które mogą być dla niego zagrożeniem. Przedstawiamy kilka rozwiązań na to, co możecie zrobić, aby ochronić swoje dziecko przed ciemną stroną internetu:
- ucz dziecka świadomego i wartościowego korzystania z internetu. Pokazując mu od najmłodszych lat właściwy kontent, wyrobi się u niego pewnego rodzaju filtr jakościowych treści i dzięki temu nie będzie szukał ich w niewłaściwych miejscach.
- odkrywajcie razem z dzieckiem internet. Dzięki temu lepiej poznasz jego świat oraz dowiesz się, z jakich portali korzysta i poznasz jego zainteresowania. Wspólnie szukajcie stron, które mogą zaciekawić twoje dziecko, będąc dla niego formą rozrywki oraz edukacji.
- rozmawiajcie na temat internetu oraz zagrożeń, które mogą z niego wynikać.
- buduj krytyczne myślenie oraz pomóż zbudować młodemu człowiekowi swój własny pogląd na temat sieci. Uświadom mu, że to, co znajduje się w wirtualnym świecie, w rzeczywistości może okazać się czymś zupełnie innym.
Jeśli jednak odkryłeś, że dziecko korzysta z ciemnej sieci, warto w pierwszej kolejności z nim porozmawiać i dowiedzieć się, jakich treści tam szuka oraz dlaczego się tam znalazło. Prawdopodobnie nie robi nic złego bądź nielegalnego, ale zawsze warto to sprawdzić. Nie mówimy o śledzeniu każdego kroku dziecka w internecie, ale o budowaniu zaufania i świadomości, tak aby dziecko miało poczucie, że może się zgłosić do nas z każdym problemem, czy wątpliwością. Podczas rozmowy z dzieckiem porusz kwestię niebezpiecznych kontaktów w sieci oraz omów, z jakimi działaniami może się spotkać. Ważne jest to, aby Twoje dziecko miało świadomość o zagrożeniach w internecie oraz umiało dokonywać mądrych wyborów w sieci.