Pracownie Orange działają w mniejszych miejscowościach i każda z tych świetlic jest inna, bo dostosowana do lokalnych potrzeb. Program trwa od 2012 roku i regularnie sprawdzamy, jakie są jego efekty i wpływ na otoczenie. Fundacja Stocznia przeprowadziła kolejną ewaluację naszej inicjatywy. Zobaczcie najważniejsze wnioski.
Jak to działa?
Pracownie Orange to ogólnopolski program społeczny, który zainicjowaliśmy w 2012 roku, żeby wspierać lokalne społeczności. Od tamtej pory pomogliśmy założyć ponad 100 takich świetlic (w 2023 roku dołączyło do programu 20 nowych) w miejscowościach do 40 tys. mieszkańców. Wyposażamy je w darmowy internet i sprzęt taki jak np. komputery, telewizory, drukarki, ale urządzona przestrzeń to dopiero początek tego, co dzieje się w programie. Osoby, które koordynują działania Pracowni, wspieramy w rozwoju kompetencji niezbędnych do tego, żeby świetlice te tętniły życiem i jak najlepiej służyły mieszkańcom.
Program jest realizowany w ramach międzynarodowej inicjatywy Orange Digital Center na rzecz budowania kompetencji przyszłości.
Pracownie działają zwykle przy domach kultury, bibliotekach, organizacjach pozarządowych, świetlicach wiejskich, szkołach i prowadzą je osoby społecznie zaangażowane w swoje lokalne sprawy, często są pracownikami tych instytucji. Chcą robić coś dla innych i aktywizować swoje miejscowości do działania.
Choć założeniem programu jest współpraca naszej Fundacji z lokalnymi liderami i liderkami przez 2 lata, zwykle zostają z nami dłużej (aktualnie w pełni aktywnych w programie jest 87 pracowni). Organizujemy dla nich szkolenia, warsztaty, inspirujemy do działań na platformie programu pracownieorange.pl. Ale to dzięki ich energii wiele z tych miejsc staje się centrami lokalnej aktywności.
Ewaluacja 10-lecia
W czasie ostatnich 12 lat regularnie przeprowadzamy ewaluację programu przy wsparciu Fundacji Stocznia (za którą, jak zawsze, serdecznie Stoczni dziękujemy!).
Co z niej wynika tym razem?
- 89% liderek i liderów Pracowni biorących udział w badaniu ewaluacyjnym uważa, że program Pracownie Orange przynosi dużo lub bardzo dużo korzyści mieszkańcom.
- Wśród konkretnych przykładów podają np. wypełnienie luki edukacyjnej i kulturalnej małych miejscowości, możliwość nabywania kompetencji cyfrowych przez mieszkańców, a także korzystania z przyjaznej przestrzeni w celach integracji i spędzania wolnego czasu. Co ciekawe, dzięki temu częściej wymieniają się też swoimi pasjami, doświadczeniami i wiedzą.
„Pracownia daje naszym mieszkańcom szansę integracji międzypokoleniowej” – wspominają respondenci i respondentki w badaniu ewaluacyjnym.
Nowe kompetencje dla lokalnych działaczy i działaczek
Liderki i liderzy Pracowni Orange to osoby, które koordynują działania świetlic na co dzień. Wchodząc do programu, zwykle mają już doświadczenia w aktywności społecznej, a w jego trakcie rozwijają nowe kompetencje. Korzystając ze szkoleń, spotkań i warsztatów od naszej fundacji, zdobywają te z zakresu wartościowego wykorzystania nowych technologii, ale doskonalą też umiejętności pracy z ludźmi.
„Udział w programie Pracownie Orange bardzo mnie rozwinął, bardzo. Ja myślę, że jako człowiek to się też bardzo zmieniłam, ale w takim dobrym sensie, że patrzę jeszcze szerzej, bardziej empatycznie i bardziej widzę problemy innych i zwracam uwagę, że potrzebują tej pomocy” – mówi jedna z respondentek w ewaluacji.
Prowadzenie Pracowni sprawia im satysfakcję. Czują się zmotywowani do dalszego rozwoju i zainspirowani do kolejnych działań, a swoją aktywność społeczną chcą rozwijać głównie w ramach Pracowni, co dla nas jest wyjątkowo istotne, bo mamy świadomość, że miejsca te tworzą właśnie ludzie i ich dobra energia.
„Cały czas szukam nowych inspiracji i chcę żeby pracownia się rozwijała, żeby była taką naszą dumą.” - mówi jedna z liderek Pracowni Orange
Co dzieje się w Pracowniach Orange?
Wiele Pracowni skupia się na działaniach edukacyjnych w różnej formie, także edukacji cyfrowej. Ważne są też działania kulturalne i artystyczne. Wyróżnia się oferta warsztatów z wykorzystaniem gogli VR i tych o charakterze maker’skim (chętne Pracownie wspieramy w zakładaniu maker-space’ów, czyli przestrzeni inspirowanych działaniami FabLabów, które oferują zajęcia rękodzielnicze czy D-I-Y).
W ostatnich latach na znaczeniu nabrał także temat ochrony środowiska (w ostatnim roku podjęło je 60% Pracowni, podczas gdy w 2022 – 48%).
Edukacja w Pracowniach odbywa się w formie szkoleń i warsztatów dla mieszkańców, a także poprzez konkursy i debaty dla młodszych i starszych.
Bo warto zaznaczyć, że każda z Pracowni może mieć innych odbiorców. W wielu miejscowościach są to głównie dzieci i młodzież szkół podstawowych (7-13 lat). Fundacja Stocznia wskazuje w raporcie, że często kluczowym problemem małych miejscowości jest brak miejsc, w których młodzież mogłaby spędzać czas i podejmować własne inicjatywy, a tym samym „uzupełniać” przestrzeń między domem a szkołą. Dla nich Pracownia Orange staje się często tym „trzecim miejscem”, w którym mogą spędzać czas po lekcjach, w czasie ferii i wakacji. Wśród Pracowni są takie, które oddają młodzieży pole do działania, brania odpowiedzialności i wspierają w budowaniu poczucia sprawczości. To te stają się popularnym miejscem wśród młodych mieszkańców.
W innych Pracowniach częstymi gośćmi są seniorzy i seniorki. Z ewaluacji wynika też, że najtrudniej w działania świetlic zaangażować osoby dorosłe – pracujące, zwykle skupione na obowiązkach zawodowych i domowych.
Pracownie z różnych miejscowości wymieniają się doświadczeniami czy to na platformie programu, czy na licznych spotkaniach i warsztatach, które dla nich prowadzimy. Zdarza się też, że współpracują ze sobą, łącząc siły w danym temacie. Było tak na przykład przy ostatnim szyciu pluszaków dla podopiecznych Hospicjów.
Cieszymy się, że liderzy i liderki Pracowni korzystają z naszego wsparcia, rozwijają swoje kompetencje, a ich energia do działania sprawia, że mieszkańcy korzystają z możliwości Pracowni Orange. Zapraszamy do śledzenia bieżących działań i aktywności tych miejsc na portalu programu www.pracownieorange.pl. A wszystkim liderom i liderkom Pracowni dziękujemy z całego serca za to, co robią na co dzień na rzecz swoich lokalnych społeczności, za energię, zapał, mądrość i otwartość. Bardzo to doceniamy!
Źródło: „Ewaluacja programu Pracownie Orange. Raport podsumowujący”, Fundacja Stocznia, maj 2024. [ Badanie ankietowe CAWI skierowana do liderów i liderek Pracowni Orange; 1 fala N=51, 2.fala badania N=69, 4 wywiady indywidualne online].